Binnenstedelijke herinrichting Heuveleind Dongen
Woningbouwcorporatie Casade werkt elke dag aan het voorzien van fijne en betaalbare woningen voor mensen met een bescheiden inkomen. Rondom het einde van de straat ‘Heuvel’ in Dongen, stonden echter een aantal woongebouwen en seniorenwoningen die niet meer aan de huidige maatstaven konden voldoen.
Er werd besloten tot een zogenaamde sloop-nieuwbouw waarbij op dezelfde locatie een gevarieerd aanbod aan huurwoningen terug zal worden gebouwd. Het plangebied, wat door zijn ligging ‘Heuveleind’ is gaan heten, wordt daarvoor compleet opnieuw ingericht. Studio REDD werd ingeschakeld voor de inrichting van de buitenruimte waarbij het inpassen van parkeren, waterberging en speelplekken hoog op de wensenlijst stonden.
Een gevarieerde sociale woningbouw opgave waar we samen met Buro013 volop mee aan de slag zijn gegaan.
Architect: Buro013
Oppervlakte: 20.000 m2
Opdrachtgever: Gemeente Dongen
Ontwikkelaar: Woningbouwcorporatie Casade
Stap 1: Groene overgang
De openbare ruimte tussen de woongebouwen hebben we zo ingericht dat er vanaf de Westzijde een doorkijk is op groen. Door de positie van de gebouwen nog subtiel te verschuiven is hierbinnen vervolgens een ‘stevige’ parkstrook ontstaan.
Het landschapsontwerp voorziet zo in een fijne verblijfsruimte waarbij we gebruik maken van zowel bestaand als nieuw toe te voegen groen.
Stap 2: Functies concentreren
Het inpassen van voldoende parkeren was een belangrijke opgave in het landschapsontwerp. Na een grondige studie hebben we er voor gekozen het parkeren zoveel mogelijk aan de randen te concentreren en daarbij logische verbindingen naar de bouwblokken te ontwerpen.
Door het concentreren van het parkeren ontstaat extra ruimte voor groen. Hier hebben we invulling aan gegeven middels een open parkruimte waar door het combineren van functies een bijzondere verblijfsruimte is ontstaan.
Stap 3: Klimaatrobuust ontwerp
In de planvorming was het maken van een klimaatrobuust ontwerp een belangrijk uitgangspunt. Het landschapsontwerp heeft hier invulling aan gegeven middels een aantal specifieke ingrepen. Zo zijn alle parkeerplaatsen gemaakt van halfopen groene verharding en wordt het water wat van andere oppervlakten af komt, zoveel mogelijk in het plangebied opgevangen in wadi’s.
Het ‘omdraaien van het profiel’ is in de plannen hiervoor een belangrijk ingreep (waarover later meer). Ook de kwaliteit van de beplanting is van groot belang. Het beplantingsplan voorziet daarom in robuuste soorten die zowel tegen natte voeten als droogte kunnen en door de seizoenen heen een afwisselend beeld zullen laten zien.
Omdraaien van het profiel
Na een grondige analyse van het plangebied, stelden we voor om de waterhuishouding compleet anders te gaan aanpakken. Dat roept gelijk vragen op; waarom beginnen met het water, moet er niet eerst visie voor de vormgeving komen?
We begonnen bewust bij het water om twee redenen: het grote dakoppervlak van de gebouwen zal veel water vasthouden en ook de benodigde ruimte voor parkeren zal veel verharding nodig hebben en dus waterafvoer geven. We stelden daarom voor het profiel ‘om te draaien’. Het regenwater wordt niet langer op de rijbaan of voetpaden opgevangen en afgevoerd, maar wordt afgewaterd op de groenvakken en groene parkeervakken. Vanuit daar vindt er een eerste infiltratie plaats en vervolgens afvoer naar naastgelegen wadi’s. Een duurzame watercyclus dus. Wil je meer lezen over hoe we waterberging in onze landschapsontwerpen inpassen?
Zie dan ook Ontwerp openbare ruimte Spinaker Tilburg.
De parkeervakken worden daarvoor voorzien van een halfopen groene verharding. De grote parkeeropgave losten we op door het samenbrengen van de plekken in twee grote ‘parkeerkoffers’ gekoppeld aan de nieuwe appartementencomplexen aan de rand van het plangebied. De nieuwe grondgebonden woningen zijn verbonden met een groenstrook en hebben hun parkeerplekken in de aangrenzende straten.
Bestaande bomen en verblijfsplekken
Tijdens onze uitgebreide analyse ontdekten we de mogelijkheid om een aantal waardevolle bestaande bomen te kunnen behouden door de nieuwe woongebouwen iets ander te situeren. Naast het behouden van een sterk karakter gaf dit ook mogelijkheden voor een betere routing door de openbare ruimte.
In het ontwerp van de openbare ruimte zochten we vervolgens naar het combineren van functies en routes zodat we voor de bewoners logische verblijfsplekken konden creëren. Op deze plekken combineren we zowel speel- als verblijfsplekken en integreren we wadi’s voor het opvangen van water tijdens piekbuien.
Groen speelt in het ontwerp een belangrijke rol en moet daarbij ook goed kunnen omgaan met de nieuwe duurzame watercyclus. Dit vraagt om combinaties van plantsoorten die zowel tegen ‘natte voeten’ en droogte kunnen kunnen, als ook seizoensbeleving geven én goed te beheren zijn. Iets waarvoor we met onze eigen beplantingsexperts gelukkig alle kennis in huis hebben.
In project Heuveleind werken we samen met Casade aan het voorzien van fijne betaalbare huurwoningen, in een afwisselende mix en gezonde, groene omgeving!
