Openbare ruimte Spinaker Tilburg
De Piushaven in Tilburg is de laatste jaren sterk veranderd van een verlaten havengebied tot hippe woonomgeving met dito bruisend uitgaansgebied. Het klinkt als een tekst uit een verkoopbrochure, maar gelukkig voor Tilburg is het de werkelijkheid. Wie in Tilburg heeft er namelijk niet heerlijk aan het water op een terrasje gezeten? Toch brengt de transformatie ook uitdagingen met zich mee.
Hoe verbind je bijvoorbeeld een nieuwe kleinschalige woonomgeving plus woontoren met de achterliggende stad en landschap? De locatie aan de Piushaven is via de toren namelijk duidelijk verankerd, maar hoe maak je de nieuwe openbare ruimte groen en leefbaar? Vragen waar we samen met Office Winhov architecten grondig mee aan de slag zijn gegaan en een nieuw stedelijk woongebied uit is ontstaan: Spinaker Piushaven
Architect: Office Winhov
Oppervlakte: 13.400 m2
Ontwikkelaar: Heijmans Vastgoed
Stap 1: Verankering in bestaande (groen)structuren
Zei je een eeuw geleden Tilburg, dan zei je textiel. Deze industrie was zelfs zo bruisend dat een nieuwe grote verbinding noodzakelijk was om de groei bij te benen. Er werd dan ook besloten een industriehaven aan te leggen en zo Tilburg via het water beter bereikbaar te maken. De Piushaven vond zijn oorsprong.
Een specifiek en bijzonder detail is dat er destijds niet eens een toegangsweg was en alle kades gewoon ‘zacht’ en groen waren. Voor ons dé inspiratie voor een sterke groenstructuur met groene verblijfsplekken die Spinaker verbindt met zowel de Piushaven als het achterliggende landschapspark Moerenburg.
Stap 2: Identiteit en verblijfskwaliteit
Aan het havenfront zijn in de laatste jaren tal van nieuwe plekken gecreëerd, van gezellige terrassen tot plein of verblijfsplek langs het water. In het ontwerp van de openbare ruimte van Spinaker sluiten we hierop aan door nieuwe en groene verblijfsplekken toe te voegen.
Het materiaalgebruik houden we daarbij bewust eenvoudig zodat het geheel rust uitstraalt en aansluit op de materialisatie van de rest van de Piushaven. Hierbij maken we gebruik van een specifiek ontwikkelde tegel. De identiteit wordt zo bepaald door de kwaliteiten van de plek en door logische verbindingen met de achterliggende stad en het landschap.
Stap 3: Verborgen waarden
Als ontwerpstudio denken we graag in brede zin na over de buitenruimte die we ontwerpen. Hoe kunnen we iets zo slim ontwerpen dat de openbare ruimte niet alleen een fijne verblijfsplek is, maar bijvoorbeeld ook water kan infiltreren en het groen een positieve bijdrage levert aan de biodiversiteit?
In het ontwerp van de openbare ruimte van Spinaker is het gelukt dit ‘meervoudig’ gebruik te integreren zonder dat het de aandacht trekt. Het zijn bewust verborgen waarden waarvan we overtuigd zijn dat je ze van een duurzame ontworpen buitenruimte mag verwachten.
Overgang van drukte naar rust
Spinaker bestaat uit een nieuwe woontoren met zorgappartementen, koopappartementen en grondgebonden stadswoningen. Ook zijn er twee vrije kavels beschikbaar waar binnen de lijnen van een kavelpaspoort zelf op gebouwd mag gaan worden.
Prominent onderdeel van Spinaker is de woontoren met weids uitzicht over de stad. Hier begint de overgang van stedelijke drukte naar groene rust rondom de stadswoningen. Volg het groen richting het water en je bent via het kanaal zo in het buitengebied. Volg de groene ruimte van het kanaal af en je loopt zo het meer fijnmazige bestaande stedelijke netwerk in.
Het inzetten van slimme verbindingen met de omliggende stad en groene buitenruimtes is iets waar we als landschapsontwerpers veel mee bezig zijn. Zie bijvoorbeeld ook project Spaendonck in Tilburg waar het is gelukt om zowel goeie verbindingen te creëren en toch ook zo weinig mogelijk verharding toe te passen.
Groene expertise
De ontwikkeling van Spinaker Piushaven is voor de gemeente Tilburg een belangrijk project wat men via een zogenaamd Q-team graag nauwgezet volgt. Vanuit een onderliggend stedenbouwkundig plan hebben we samen met Office Winhov architecten en het Q-team het volledige ontwerp voor de openbare ruimte opgezet. Van Schets Ontwerp tot Definitief Ontwerp, inspirerende inspraaksessies met de buurtbewoners en kwaliteitsbewaking van het plan in de bestekfase.
Groen vormt in de plannen zoals gezegd een belangrijke pijler met waar het kan zoveel mogelijk meervoudig gebruik. Zo hebben we bijvoorbeeld naast de waterberging in het maaiveld met onderliggende kratten, ook een verlaagde verblijfsplek in de plannen opgenomen. Bij grote piekbuien kan deze overlopen, het water bergen en vervolgens langzaam laten inzakken in de bodem. In de plantvakken hebben we dan ook gebruik gemaakt van beplanting die tegen ‘natte voeten’ kan; inheemse plantsoorten die je ook in oevers tegen komt en daarmee een natuurlijke overgang en verbinding vormen naar de groene oevers van het kanaal.
Spinaker Tilburg is een integraal plan geworden waar we als studio trots op zijn.
Wil je daar meer over weten, lees dan hier verder.
Zou je meer willen weten over hoe we onze groene expertise en ervaring ook in andere projecten zouden kunnen toepassen, neem dan gerust contact met ons op via onderstaande button. We denken graag met je mee!
